Երկրամաս

Երկուշաբթի, 23 հունիսի 2025
Гарегин Нжде
  RSS     Русский   Հայերեն            
  • ԳԼԽԱՎՈՐ
  • Նորություններ
  • քաղաքականություն
    • դիվանագիտություն
    • Հայ Դատը
    • ՄԱԿ
  • Անդրկովկաս
    • Արցախ
    • Վրաստան
    • Ջավախք
    • Աբխազիա
    • Ադրբեջան
  • տնտեսություն
  • բանակ
    • պատերազմ
  • Սփյուռք
  • հասարակություն
    • առողջություն
    • պատմություն
    • կրթություն
    • բարեգործություն
    • գիտություն
    • ինքնություն
    • երիտասարդներ
    • երեխաներ
    • վետերաններ
    • կրոն
    • հանցագործություն
    • այլատյացություն
    • վիդեո
  • վերլուծություն
    • հարցազրույց
  • մոլորակ
    • Ռուսաստան
    • ԱՄՆ
    • Թուրքիա
    • հետխորհրդային երկրներում
    • Ֆրանսիա
    • Եվրոպա
    • Իսրայել
    • Ասիա
    • Հունաստան
    • Իրան
    • քրդեր
  • մշակույթ
  • սպորտ
  • ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ
РАСШИРЕННЫЙ ПОИСК

Ականատես հեղինակը հավաքագրել է Հալեպում հայկական եկեղեցիների եւ տապանաքարերի շուրջ 2500 արձանագրություն

20.01.2014   
  
hits: 2988


Հալեպում գտնվող հայկական եկեղեցիների և գերեզմանատների շուրջ 2500 հայկական արձանագրությունների մասին տեղեկատվությունն ու լուսանկարներն ամփոփվել են  Րաֆֆի Քորթոշյանի «Հալեպի արձանագրությունները» բացառիկ գրքում: Հունվարի 17-ին հրավիրված ասուլիսում Քորթոշյանը պատմեց, որ գիրքը գրելու գաղափար ունեցել է դեռ 2004 թ-ին, երբ դեռ Հալեպում էր:

«Գերեզմանոց այցելելիս ինձ հետաքրքրում էին տապանագրերի վրա գրված ազգանունները, նշված ծննդավայրերը, որոնք հիմնականում ներկայացնում են Արևմտյան Հայաստանի բնակավայրերն էին»,- «Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ` նշեց հեղինակը:

Գրքում զետեղվել են Արևմտյան Հայաստանի տարբեր անկյուններից` Խարբերդից, Վանից, Էրզրումից, Կիլիկիայից Հալեպ գաղթած հայ քաղաքացիների մասին արձանագրությունները, որոնք հեղինակը լուսանկարել, արխիվացրել և պահպանել է:

2006 թ-ին Քորթոշյանը տեղափոխվել և մշտական բնակություն է հաստատել Հայաստանում, այժմ անդամակցում է «Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող» կազմակերպությանը, որի ղեկավար Սամվել Կարապետյանի օգնությամբ էլ սկսել է գրքի նյութի հավաքագրման աշխատանքները: Առաջին ճամփորդությունն իրականացրել է 2007 թ-ին, այնուհետև` 2008-ին` ամեն տարի Հալեպում մնալով մեկ ամիս:

Հեղինակի խոսքով` Հալեպի գերեզմանոցների արձանագրությունները պատկանում են հայկական տարբեր համայնքներին: «Մեծ էր նաև Շահան եպիսկոպոս Սարգսյանի աջակցությունը, ով հակառակ դժվարություններին` այնպես արեց, որ ոչ մի արձանագրության հետ կապված ուսումնասիրությունը թերի չմնա»,- շեշտեց Քորթոշյանը: Սիրիայում 2011-ից սկսած պատերազմի պատճառով իր աշխատանքը իրականացնել այլևս հնարավոր չէ:

Անդրադառնալով այն հարցին, թե այդ հուշարձանները պատերազմի պատճառով, հնարավոր է, ոչնչանան, հեղինակն ասաց, որ բացառված չէ, որ դրանց մի մասը պատերազմական գործողություններից հետո կարող է պահպանված լինեն, սակայն այժմ այժմ բախումները թուլ չեն տալիս ուսումնասիրման կամ նկարահանման աշխատանքներ կատարել:

Գրքի նյութերի հավաքագրման աշխատանքներից հետո 2008 թ-ը եղել է գրասենյակային աշխատանքի` գրքի հավաքման ու կազմման շրջափուլը, որտեղ իր աջակցությունն է ունեցել նաև Հայաստանի մշակույթի նախարարությունը և «Գալուստ Գյուլբեկյան» հիմնադրամը:

Հեղինակը ուշադրություն հրավիրեց նաև այն կարևոր փաստի վրա, որ գրքում ներկայացված են ոչ միայն արձանագրություններ, այլև համառոտ պատմություն, չափագրություններ Արևմտյան Հայաստանի բնակչության թվաքանակի, պատմության, եկեղեցիների մասին: «Երբ գիրքը պատրաստ էր, մենք որոշեցինք այն նվիրվել այն մարդկանց, ովքեր այս դժվար պայմաններում պաշտպանում են Հալեպի հոգոր և մշակութային արժքեները»,- ասաց Քորթոշյանը: Աշխատանքներն իրականացնելիս ամենահուզիչ պահերը վերհիշելիս նա նշեց, որ Հալեպում գտել է Արևմտյան Հայաստանի Արագ գյուղի եկեղեցուց նմուշ:

«Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի ղեկավար Սամվել Կարապետյանը նշեց, որ «Հալեպի արձանագրությունները» գիրքն անանխադեպ արժեք ունի: «Գիրքն անշուշտ մեծ նպաստ է բերելու հայագիտության տարբեր ոլորտներով զբաղվող մասնագետներին, նաև մեծապես կօժանդակի պատմագիտության զարգացմանը»,- ասաց Կարապետյանը: Նրա գնահատմամբ` գրքում ներկայացված է վարերագրական չափազանց հարուստ նյութ, որը նաև կարող է տեղանունների յուրատեսակ բառարան լինել:

Նյութում գերեզմանաքարերի արձանագրությունները խմբավորվել են ըստ ժամանակագրության` մինչ 1915 թվականը և 1915 թվականից հետո:

«Եթե անգամ աշխարհից կտրված իրավիճակ պատկերացնենք, ապա գերեզմանի տապանաքարերի տեղանունները ցուցակի բերելու դեպքում կհասկանանք, թե ինչպես եղավ, որ այս մարդիկ իրենց հայրենիքից հեռու հանգրվան գտան Հալեպում, ուղղակի և անուղղակի գիրքը փաստում է հայոց ցեղասպանության մասին»,- հավելեց Կարապետյանը: Գիրքը տպագրվել է 700 օրինակով, հեղինակները չեն բացառում առաջիկայւոմ այն նաև այլ լեզուներով թարգմանելը:

ARMENPRESS.am

Tags: Սփյուռք/Diaspora, մշակույթ/culture, հասարակություն/society, կրոն/religion, պատմություն/history

ЕСЛИ ВЫ ЖЕЛАЕТЕ ОКАЗАТЬ ПОДДЕРЖКУ ИНФОРМАЦИОННОМУ ЦЕНТРУ «ЕРКРАМАС», ПРОСИМ ДЛЯ ВЗНОСОВ ВОСПОЛЬЗОВАТЬСЯ РАЗМЕЩЕННЫМИ НИЖЕ РЕКВИЗИТАМИ:
Карта Сбербанка – 4276 3000 2814 4379
Карта Юмани – 2204 1201 1109 3197

Благодарим за оказанную в июне поддержку: Нагапет Арамович М. (21.06.2024), Андраник Аветисович Т. (14.06.2024)



home

վիդեո օրվա

Մոնրեալում 3-րդ անգամ կազմակերպված այս քայլերթին մասնակցել են Ցեղասպանություն վերապրած ազգերի ներկայացուցիչները, նաեւ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, այդ թվում Մոնրեալի քաղաքապետը: Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Ամենա սիրված

Թուրք գործիչը խոստովանում է, որ իրենց համար ծանր հարված էր, երբ Տեխասը ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը
Ինքնորոշման իրավաչափությունը
Երբ երկրում կվերջանան քաղաքական ցնցումները՞
Դավաճանություն է վարկաբեկել մեր հազարամյա եկեղեցին և սրբավայրերը. Բաց նամակ ՀՀ իրավապահներին
Առանցքի պետությունները եւ կրկնակի խաղերը

Հայոց ցեղասպանություն

Եվրոպական դատարանը Կաթողիկոսարանի հայցը համարում է անընդունելի, և այդ որոշումը չի կարող բողոքարկվել
Թուրք գործիչը խոստովանում է, որ իրենց համար ծանր հարված էր, երբ Տեխասը ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը
Բազմահազարանոց քայլերթ՝ հանուն ցեղասպանությունների կանխարգելման (տեսանյութ)
Թուրքական հակաքայլերը նպաստում են Ցեղասպանության հարյուրամյակի քարոզչությանը
Շվեյցարիայի բողոքը ՄԻԵԴ որոշումը սրբագրելու հնարավորություն կտա. Կիրո Մանոյան


Регистрация Войти
РАСШИРЕННЫЙ ПОИСК

Նորություններ

11:01 Երբ երկրում կվերջանան քաղաքական ցնցումները՞
23:31 Դավաճանություն է վարկաբեկել մեր հազարամյա եկեղեցին և սրբավայրերը. Բաց նամակ ՀՀ իրավապահներին
17:50 Ադրբեջանը դիրքերը սկսել է առաջ բերել մայիսի 9-ից հետո. Կարեն Վրթանեսյան
08:21 Առանցքի պետությունները եւ կրկնակի խաղերը
05:57 Կրոնական ազատությունների մասին իր տարեկան զեկույցում ԱՄՆ-ի պետքարտուղարությունը խստորեն քննադատում է Թուրքիային
05:44 US State Department Slams Turkey In its Annual Religious Freedom Report
10:33 Բացահայտվեց անհիմն հայտարարություններ անող ևս մեկ հակահայ գրող
10:29 Another Anti-Armenian Writer Exposed For Making Baseless Allegations
13:25 Դժբախտ զուգադիպություն. թուրք ամերիկացին հարձակվում է Բուրդենի վրա նրա ինքնասպանության նախօրեին
13:19 Unfortunate Coincidence: Turkish-American Attacks Bourdain on the Eve of his Suicide
11:02 Թուրքիան Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի առավել հաճախ խախտողն է
10:59 Turkey is Most Frequent Violator of European Convention on Human Rights
00:55 Եվրոպական դատարանը Կաթողիկոսարանի հայցը համարում է անընդունելի, և այդ որոշումը չի կարող բողոքարկվել
15:40 Ադրբեջանի անմիտ քարոզիչը մեղադրում է Կալիֆորնիայի հայերին
00:05 Թուրք գործիչը խոստովանում է, որ իրենց համար ծանր հարված էր, երբ Տեխասը ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը