Հայաստանը քայլ է կատարել եռաչափ տպագրության (3D) ոլորտում սեփական արտադրանքը թողարկելու ուղղությամբ: «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնում հայ երիտասարդները նոյեմբերի վերջին հավաքել են մոտ 5 կգ քաշով և 20 սանտիմետր երկարությամբ աշխատանքային հարթակ ունեցող 3D տպագրության սարք:
հարթակ ունեցող 3D տպագրության սարք: «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում «Թումո» կենտրոնի նախկին սան, ներկայում մասնագետ-դասավանդող և 3D տպիչների ստեղծման նախագծի ղեկավար Սերգեյ Իսախանյանը նշեց, որ կենտրոնում անցկացվող դասընթացը երկու նախագիծ ունի՝ 3D տպիչների հավաքում և համակարգիչների էլեկտրական նոր մասերի կոնստրուկցիա: «Մենք 3D տպիչն արդեն հավաքել ենք: Թեստ ենք անցկացրել, նորմալ աշխատում է»,- ասաց Իսախանյանը՝ հավելելով, որ սարքի քաշը մոտ 5 կիլոգրամ է: Իրենք սկզբում նմանատիպ 5 հատ 3D տպիչ են ձեռք բերել, որոնց միջոցով կենտրոնի սաները հավաքել են նոր տպիչ: Մասնագետը նշեց, որ եռաչափ տպիչի աշխատող հարթակի երկարությունը 20 սանտիմետր է, նույնքան է նաև բարձրությունը: «Մեր պատրաստած սարքով ամենափոքր դետալների տպումը տևել է 15-20 րոպե, իսկ ամենամեծերինը՝ 2 ժամ 10 րոպե»,- ասաց Իսախանյանը: Հավաքման աշխատանքները տևել են շուրջ մեկ ամիս, սակայն ժամային արտահայտմամբ՝ 16 ժամ: Եռաչափ տպիչների հավաքման հետ կապված աշխատանքները կվերսկսվեն հունվարին:
Անդրադառնալով նշված սարքերի կիրառական նշանակությանը՝ Իսախանյանը նշեց, որ ԱՄՆ-ում, օրինակ, փորձում են 3D տպիչներով մարդու սիրտ «տպել»: «Պարզ է, որ մենք այդ մակարդակին դեռ չենք հասել, սակայն քայլերը տանում են դեպի դա»,- ասաց մասնագետը՝ հավելելով, որ իրենք առաջարկ են ստացել 3D տպիչ հավաքել, որի միջոցով «կտպվեն» մարդու վերջույթների պրոթեզներ: Նա Հայաստանում հեռանկարային համարեց եռաչափ տպիչների ոլորտը:
«Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնի հանրային կապերի համակարգող Գայանե Այվազյանը նշեց, որ կենտրոնում անցյալ տարվանից անցկացվում են 3D մոդելավորման դասընթացներ, որոնք կավարտվեն դեկտեմբերի վերջին: Մոդելավորումն իրականացվում է «Ռայնո» ծրագրով: «Դասընթացին մասնակցում են 12-18 տարեկան 20 երիտասարդներ, ովքեր ունեն տարբեր հետաքրքրություններ»,- ասաց նա:
Այվազյանը նշեց, որ իրենք 3D տպիչները ձեռք են բերել Instigate ընկերությունից, որից հետո «Թումո»-ի սաները սովորում են դրանք վերարտադրել: «Տպիչն ավելի հեշտ է վերարտադրել, քան ձեռք բերել թանկարժեք նոր օրինակը: Իսկ վերարտադրելն այդքան էլ մեծ գումար չի պահանջում: Եթե մեկ տպիչ ունես, կարող ես դրա մասերը հեշտությամբ «տպել» և հավաքել նոր սարք»,- նշեց Այվազյանը:
Թվային տվյալների օգտագործմամբ եռաչափ առարկաներ պատրաստելու տեխնոլոգիան մշակել է Չարլզ Նուլը 1984 թվականին: 1993 թվականին Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական համալսարանում ստեղծվել է 3D տպագրության նոր տեխնոլոգիա, որը նման է սովորական տպիչների «շիթային» տպագրության մեթոդին: 1996-ից սկսվել է եռաչափ տպիչ սարքերի զանգվածային արտադրություն:
2005-ին Z Corporation-ը թողարկել է եռաչափ տպագրության հեղափոխական Spectrum Z510 սարքը՝ գույների մեծ հաճախականությամբ: Ոլորտում հաջորդ թռիչքը տեղի է ունեցել 2006-ին, երբ ստեղծվել է Reprap նախագիծը, որը միտված էր այնպիսի 3D սարքերի ստեղծմանը, որոնք ի վիճակի են վերարտադրել իրենց մասերի մեծ մասը: Նախագծի շրջանակում 2008-ին ստեղծված սարքը ի վիճակի է տպել իր մասերի 50 տոկոսը: Եռաչափ տպիչներով արդեն հնարավոր է նույնիսկ սնունդ «տպել»՝ սարքի մեջ որպես թանաք ներդնելով հիդրոկոլոիդ նյութը: ԱՄՆ-ում այդ տպիչներով ստեղծվել է հրազեն: Մասնագետներն աշխատանքներ են տանում նաև 3D տպիչներով մարդկային օրգաններ ստեղծելու ուղղությամբ:
2013-ի նոյեմբերի 21-ին ԱՄՆ Ֆիլադելֆիա նահանգում օրենք է ընդունվել, որն արգելում է 3D տպիչներով հրազենի պատրաստումը:
ARMENPRESS.am